Choroba niedokrwienna serca, znana również jako choroba wieńcowa, objawia się w postaci charakterystycznego bólu w klatce piersiowej. Symptomy schorzenia mogą także być nietypowe i dawać o sobie znać poprzez „maskę” – duszności, chroniczne zmęczenie, omdlenia, a nawet nudności oraz wymioty. O chorobie niedokrwiennej serca, jej objawach, grupie ryzyka i skutkach nieleczenia opowiada dr hab. Małgorzata Kloch kardiolog z krakowskiego z SCM clinic.
Czym jest choroba niedokrwienna serca
Choroba niedokrwienna serca polega na niedokrwieniu, a przez to niedotlenieniu mięśnia sercowego, co jest powodowane przez zmiany powstałe w tętnicach wieńcowych (dlatego też jest nazywana chorobą wieńcową). Powstałe zmiany skutkują zwężeniem lub całkowitym zamknięciem światła tętnic wieńcowych. To właśnie z tego powodu krew ma utrudnioną możliwość przepływania przez te naczynia. Taki stan powoduje najczęściej miażdżyca tętnic wieńcowych, czyli odkładanie się w nich blaszek miażdżycowych. Warto zaznaczyć, że nieleczona choroba niedokrwienna serca może doprowadzić do zawału serca, czyli bezpośredniego stanu zagrożenia życia. Najbardziej niebezpiecznym przejawem tego schorzenia jest nagła śmierć sercowa.
Dr hab. Małgorzata Kloch specjalista kardiologii tłumaczy, że czynniki wywołujące chorobę niedokrwienną można podzielić na modyfikowalne oraz niemodyfikowalne. – Do niemodyfikowalnych, czyli takich, na które nie mamy wpływu, zaliczamy wiek, płeć oraz czynniki genetyczne. Problem ten dotyczy mężczyzn prawie dwa razy częściej, zwłaszcza po 45. roku życia, niż kobiet. W przypadku płci żeńskiej do grupy ryzyka należą z kolei osoby powyżej 55. roku życia. Do czynników modyfikowalnych, czyli takich, które mogą być ograniczone pod wpływem prawidłowego stylu życia lub stosowania leków, należą: nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia, cukrzyca, nadwaga i otyłość, a także nadmierne spożycie alkoholu, palenie papierosów (zarówno czynne jak i bierne), mała aktywność fizyczna oraz stres – podkreśla lekarka.
Objawy choroby
Najczęstszym objawem tej choroby jest ból w klatce piersiowej. Ból może mieć charakter ucisku, pieczenia, dławienia, czy po prostu dyskomfortu w klatce piersiowej. Dolegliwości te lokalizują się za mostkiem, często promieniują do szyi, żuchwy, lewej ręki, a nawet pleców. Zdarza się, że chorzy umiejscawiają również te dolegliwości w okolicach nadbrzusza. Pojawiają się one w czasie wysiłku, stresu lub przebywania na zimnym powietrzu. – Po kilku minutach odpoczynku powinien on jednak ustąpić. Są to dolegliwości synokardialne, które świadczą o konieczności poszerzenia diagnostyki kardiologicznej – podkreśla dr hab. Małgorzata Kloch.
Choroba wieńcowa może również objawiać się zawałem serca. Charakteryzuje się on pojawieniem się bólu w klatce piersiowej nieustępującego w czasie odpoczynku. Ma on zwykle charakter gniotący, ściskający, a nawet kłujący. Może być on spowodowany zamknięciem światła tętnicy wieńcowej.
Diagnostyka
Ból w okolicy zamostkowej zawsze powinien wzbudzać niepokój i skłaniać do wizyty u lekarza pierwszego kontaktu lub od razu u kardiologa. Wskazane jest, aby przed wizytą pacjent wykonał panel badań biochemicznych, które będą pomocne podczas stawiania diagnozy. W trakcie wizyty lekarz powinien ocenić czynniki ryzyka, mogące mieć wpływ na rozwój choroby wieńcowej u chorego. Istotne będą również informacje dotyczące schorzeń pacjenta w tym występowania u niego nadciśnienia, hipercholesterolemii, wywiad rodzinny oraz wywiad dotyczący ogólnego stylu życia i nałogów.
Kardiolog wymienia, że u pacjentów z podejrzeniem choroby niedokrwiennej serca powinny zostać wykonane specjalistyczne badania. – U takich osób wykonujemy spoczynkowe badanie elektrokardiograficzne (EKG), badanie echokardiograficzne (echo serca) oraz próbę wysiłkową, a w razie potrzeby 24-godzinne badanie EKG metodą Holtera. Jeśli na tej podstawie lekarz uzna za konieczne, chory może zostać skierowany do diagnostyki inwazyjnej choroby niedokrwiennej serca, czyli tzw. koronarografii – tłumaczy dr hab. Małgorzata Kloch.
Zalecenia i leczenie
Pacjent z chorobą niedokrwienną serca wymaga stałych i regularnych wizyt u kardiologa. Powinny one odbywać się w sposób cykliczny także wtedy, gdy stan zdrowia chorego ulegnie poprawie. Leczenie polega na przyjmowaniu odpowiednich leków, a w razie potrzeby wykonania zabiegu angioplastyki wieńcowej – udrożnienia tętnicy wieńcowej za pomocą specjalnego balonika lub stentu, lub wszczepienia bajpasów – pomostów omijających zwężenie. Nie powinno się bagatelizować wykonywania badań okresowych, a także odstawiania leków bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem prowadzącym.
Należy podkreślić, że profilaktyka zarówno pierwotna, jak i wtórna (dotycząca osób po zawale serca) przynosi wymierne korzyści. Dlatego bardzo istotna i niezbędna jest zmiana trybu życia, tj. natychmiastowe rzucenie palenia, stosowanie diety niskotłuszczowej, a także odpowiednia aktywność fizyczna.
Choroba niedokrwienna serca jest niebezpieczna i determinuje życie pacjentów. Warto więc być świadomy istniejącego zagrożenia, unikać czynników ryzyka i reagować na pierwsze symptomy, które powinny być zawsze skonsultowane ze specjalistą.