Światowy Dzień Zdrowia, ustanowiony na 7 kwietnia każdego roku przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), ma na celu zwrócenie uwagi na problemy zdrowotne społeczeństw na całym świecie. Specjaliści podkreślają, jak ważna w tym zakresie jest prewencja, której istotnym elementem jest m.in. zbilansowana dieta. Stanowi ona dla zdrowych osób parasol ochronny przed licznymi chorobami, a także wspiera w walce z nimi. Co jeść, aby cieszyć się dobrym zdrowiem? Przede wszystkim warzywa i owoce, podkreślają eksperci.
Podstawą Piramidy Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, opracowanej przez Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ), są warzywa i owoce. Niestety Polacy wciąż spożywają ich za mało – przeciętnie konsumujemy zaledwie 280 g na dobę[1], podczas gdy dzienna, zalecana przez IŻŻ dawka to minimum 400 g, z czym zgadza się aż 8 na 10 lekarzy i dietetyków.[2] Specjaliści zwracają uwagę na konieczność zmiany przyzwyczajeń żywieniowych, bowiem właściwe odżywianie jest jednym z najistotniejszych czynników, poprawiających funkcjonowanie naszego organizmu.
Bogactwo witamin, mikro i makroelementów
Lekarze i dietetycy, aby zachęcić do stosowania zbilansowanej diety, podkreślają jej pozytywne oddziaływanie na organizm i wyjaśniają, dlaczego to właśnie warzywa i owoce są jej podstawą. Dr hab. inż. Dariusz Włodarek – dietetyk i żywieniowiec, Kierownik Zakładu Dietetyki Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, jest jednym z wielu ekspertów, zalecających spożywanie 5 porcji warzyw, owoców lub soku. Może on wymieniać niemal bez końca zawarte w nich witaminy, mikro i makroelementy, i ich pozytywne oddziaływanie – Wystarczą najbliższe przykłady, prosto z naszego rodzimego rynku – jabłko to świetne źródło potasu, pokrywające aż do 220 mg dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek. Reguluje on gospodarkę wodną, wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego oraz utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi. I wymienia dalej – w marchewce znajdziemy m.in. prowitaminę A, wpływającą pozytywnie na wzrok, odporność, układ krążenia, ale też kondycję skóry. Źródłem witamin i składników mineralnych mogą być też soki, na przykład sok pomidorowy, również w opakowaniu kartonowym, charakteryzuje się trzykrotnie wyższą niż w surowych pomidorach zawartością likopenu. Związek ten, to jeden z najsilniejszych antyoksydantów, zwalczających szkodliwe wolne rodniki. Innym przykładem jest sok jabłkowy, którego już jedna szklanka zapewnia pomiędzy 50 a 100 mg antyoksydantów w postaci polifenoli. Wysokie spożycie owoców i warzyw może przyczyniać się do ograniczenia ryzyka rozwoju oraz wspomagać leczenie wielu chorób np.: choroby układu krążenia, cukrzyca, czy niektóre nowotwory. Soki mogą stanowić porcję warzyw i owoców w ciągu dnia, ze względu na zachowane w nich składniki mineralne oraz witaminy. Warto więc podjąć wyzwanie 5 porcji i wprowadzić pozytywne nawyki żywieniowe do swojego życia.
Zadbaj o zdrowie – zmień nawyki
Stosowanie zbilansowanej diety, opartej na Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, jest niezwykle istotne w każdej grupie wiekowej. Prof. dr hab. Krystyna Gutkowska, Dziekan Wydziału Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie podkreśla, że niezbędne jest edukowanie społeczeństwa w zakresie pozytywnego oddziaływania na zdrowie człowieka właściwego odżywiania – ważne jest, abyśmy zdawali sobie sprawę, że dieta jest jednym z najistotniejszych czynników, determinujących funkcjonowanie organizmu. Dotyczy to nas wszystkich: dzieci i młodzieży, którzy potrzebują odpowiedniej ilości składników odżywczych do prawidłowego rozwoju; dorosłych, którzy potrzebują zbilansowanej diety dla zachowania witalności; seniorów, którzy chcąc „starzeć się w zdrowiu”, zgodnie z wynikami międzynarodowych badań „Healthy”[3], również potrzebują odpowiedniej dawki witamin, mikro i makroelementów, które znajdują się właśnie w owocach i warzywach.
Zbilansowana dieta jest niezwykle istotna dla każdej grupy wiekowej, m.in. dlatego Instytut Żywności i Żywienia przygotował piramidy żywieniowe dedykowane dzieciom i młodzieży, dorosłym oraz osobom starszym. W każdej z nich warzywa i owoce stanowią fundament, a sok uznawany jest za jedną ich porcję w ciągu dnia. Niezależnie od wieku, warto podjąć #WYZWANIE5porcji i rozpocząć pozytywną zmianę nawyków żywieniowych z korzyścią dla zdrowia i witalności.
Więcej informacji na stronie: www.5porcji.pl
[1] Dane IERiGŻ oraz GUS za 2017 rok łącznie z wybranymi przetworami bez soków.
[2] Raport z badania ilościowego IQS dla KUPS, grudzień 2018 r. Badanie wiedzy specjalistów na temat zasad prawidłowego odżywiania. Badanie metodą CATI, próba ogólnopolska = 180.
[3] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11894749
